Czy można odejść z Kościoła i do niego wrócić?
Wiele mówi się w ostatnim czasie o apostazji. Apostazja czyli dobrowolne, świadome i całkowite wyrzeczenie się oraz odstąpieniu osoby ochrzczonej od wiary katolickiej. Należy jednak pamiętać, że do Kościoła zostajemy włączeni poprzez Sakrament Chrztu Świętego, a sakramentów nie można wycofać, odwołać ani odwrócić skutków. Wobec tego nawet akt apostazji nie spowoduje, że ktoś będzie traktowany tak, jakby nigdy nie należał do Kościoła katolickiego.
Co powoduje złożenie aktu apostazji?
Konferencja Episkopatu Polski w Dekrecie Ogólnym w sprawie wystąpień z Kościoła oraz powrotu do wspólnoty Kościoła z 2015 r. opisuje procedurę dokonania apostazji. Aby takie oświadczenie było skuteczne musi zostać złożone osobiście przez osobą pełnoletnią oraz zdolną do czynności prawnych. Dodatkowo w formie pisemnej, u proboszcza swego miejsca zamieszkania. Nie jest możliwe wysłanie aktu wystąpienia z Kościoła pocztą, faksem bądź drogą elektroniczną. Wówczas będzie on nieważny. Jeżeli oświadczenie spełnia wszystkie wymogi formalne, a proboszcz upewni się, że decyzja odstępującego jest świadoma i dobrowolna, kopia dokumentu zostaje przesłana do kurii, a oryginał złożony w archiwum parafii. Po weryfikacji, biskup diecezjalny poleca proboszczowi dokonanie wpisu do księgi ochrzczonych. Odstępca może otrzymać świadectwo chrztu z odpowiednią adnotacją o apostazji. Nie jest możliwe zniszczenie czy zmiana aktu chrztu.
Apostata zaciąga karę ekskomuniki i tym samym jest wyłączony z życia chrześcijańskiej wspólnoty. Traci prawo do sprawowania i przyjmowania sakramentów. W praktyce oznacza to, że taka osoba nie może być np. chrzestnym, świadkiem bierzmowania czy świadkiem zawarcia małżeństwa. Sama także nie może przystąpić do zawarcia związku małżeńskiego w formie kanonicznej. Dodatkowo apostata nie może należeć do publicznych stowarzyszeń, ruchów i organizacji kościelnych, a także ma zakaz wykonywania urzędów i posług w Kościele. Odstępca jest również pozbawiony pogrzebu kościelnego.
Apostazja, a powrót do Kościoła
Warto zaznaczyć, że Kościół daje możliwość powrotu do swojej pełnej wspólnoty.
W przypadku nawrócenia apostata musi ponownie zgłosić się do swojego proboszcza i złożyć pisemną prośbę, w której wyrazi swoje chęci i motywacje. Po pozytywnej weryfikacji ordynariusza miejsca proboszcz dokonuje adnotacji w księdze ochrzczonych o powrocie danej osoby do pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim.
RODO a apostazja
28 maja 2018 r. weszło w życie unijne rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO). Gwarantuje większą ochronę naszych danych osobowych i daje możliwość usunięcia ich z baz, w których nie życzymy sobie przebywać. Tylko Kościoły i związki wyznaniowe, które nie utworzyły odrębnych regulacji o ochronie danych osobowych, muszą w pełni przestrzegać RODO. Pozostałe – w tym Kościół katolicki, same będą decydować o sprawach związanych z danymi wiernych. I tak Kościół katolicki powołał Kościelnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, który jest właściwy w kwestii rozpatrywania wniosków o usunięcie lub zmianę danych przetwarzanych przez Kościół katolicki. Czy w takim razie jest możliwe usunięcie danych apostaty z ksiąg parafialnych? Otóż nie. Prawo żądania usunięcia danych nie przysługuje, gdy dane te odnoszą się do udzielonych sakramentów bądź do kanonicznego statusu osoby.
Zapraszamy do zapoznania się z artykułami adwokata kościelnego na temat stwierdzenia nieważności małżeństwa:
„Rozwód kościelny” – jakie dowody?