Co powinna zawierać skarga powodowa?

CO POWINNA ZAWIERAĆ SKARGA POWODOWA, CZYLI JAK ROZPOCZĄĆ PROCES O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI MAŁŻEŃSTWA?

Coraz więcej osób decyduje się na przeprowadzenie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Przyczyny są różne – najczęściej chęć ułożenia sobie życia z nową poznaną osobą zgodnie z nauką Kościoła katolickiego bądź po prostu uregulowanie sytuacji duchowej. Temat tzw. „rozwodów kościelnych” staje się coraz bardziej powszechny, dlatego też w dzisiejszym wpisie zajmiemy się tematem skargi powodowej, a więc pozwu, od którego rozpoczyna się proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Przede wszystkim skupimy się na wymogach merytorycznych oraz formalnych, które powinien spełniać ten dokument.

Jakie elementy powinna zawierać skarga powodowa?

Niezbędne elementy, które muszą znaleźć się w skardze powodowej reguluje prawo kanoniczne, a konkretnie kan. 1504 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r.. W pozwie powinny zostać umieszczone następujące informacje:

• dane sądu, do którego kierujemy skargę powodową;
• dane małżonków – imię i nazwisko, adres stałego lub tymczasowego zamieszkania strony powodowej oraz strony pozwanej;
• żądanie, a więc wskazanie o co prosimy sąd kościelny;
• powód nieważności małżeństwa oraz ogólne fakty i dowody na jego poparcie;
• podpis strony powodowej lub jej pełnomocnika ze wskazaniem dnia, miesiąca i roku.

Wyżej wymienione elementy są niezbędne do zredagowania skargi powodowej. W przypadku braku jednego z nich, sąd kościelny ma prawo taką skargę odrzucić, co z kolei wydłuży „unieważnienie małżeństwa”.
Niekiedy zdarza się, że sąd kościelny ma własny wzór skargi powodowej. To należy sprawdzić na stronie internetowej konkretnej diecezji bądź bezpośrednio skontaktować się z właściwym sądem.

Który sąd jest właściwy w mojej sprawie?

Pozew o stwierdzenie nieważności małżeństwa należy złożyć we właściwym sądzie. Więcej na ten temat czytamy w art. 10 § 1 Instrukcji procesowej Dignitas connubii. Sądem właściwym jest ten na terenie, którego:

• zostało zawarte małżeństwo;
• strona pozwana ma stałe lub tymczasowe miejsce zamieszkania;
• strona powodowa ma stałe lub tymczasowe miejsce zamieszkania;
• faktycznie trzeba będzie zebrać większość dowodów, a więc na jego terenie zamieszkuje większa cześć bądź wszyscy świadkowie.

Powyższy przepis daje możliwość złożenia skargi powodowej do kilku sądów. Jest to bez wątpienia duże ułatwienie dla stron, a przede wszystkim dla osób, które zamieszkują poza granicami naszego kraju, bowiem mogą prowadzić sprawę w miejscu swojego zamieszkania.

Tytuł prawny i jego uzasadnienie

W skardze powodowej należy wskazać tytuł prawny bądź określić powody, które świadczą o nieważności małżeństwa. Oprócz tego konieczne jest ich uzasadnienie, czyli przedstawienie okoliczności oraz faktów od momentu kojarzenia się związku do rozstania. Redagując pozew do sądu kościelnego warto odpowiadać na pytania, które znajdują się poniżej. Nie jest to jednak sztywny szablon, a jedynie wskazówka ułatwiająca redagowanie skargi powodowej:

• Okoliczności poznania się stron – kiedy i w jaki sposób została nawiązana bliższa relacja; czy znajomość została zawiązana od razu czy po jakimś czasie; komu bardziej zależało na pielęgnowaniu relacji;
• Opis charakteru i usposobienia stron;
• Opis początkowej znajomości – formy spędzania wolnego czasu; jak często dochodziło do spotkań; która strona je inicjowała; czy na tym etapie dochodziło do kłótni i rozstań;
• Charakterystyka rodzin stron – w tym miejscu warto opisać, czy rodziny są katolickie, praktykujące, pełne. Należy także zwrócić uwagę na relacje pomiędzy członkami, jak i ewentualne uzależnienia, zaburzenia osobowości czy choroby psychiczne występujące wśród najbliższych;
• Propozycja zawarcia małżeństwa – kto i kiedy ją pierwszy wysunął, jak zareagowała druga strona;
• Przygotowania do ślubu – czy czyniliście je Państwo razem; czy zaangażowanie było na podobnym poziomie; czy uczęszczaliście na nauki przedmałżeńskie; czy w tym okresie dochodziło między Państwem do kłótni oraz rozstań;
• Uroczystość ślubu i wesela – czy zawieraliście Państwo ślub z miłości; czy szczerze wypowiadaliście przysięgę małżeńską, czy w zachowaniu którejś ze stron było coś dziwnego; czy podczas przyjęcia weselnego doszło do nieprzyjemnych incydentów;
• Okres po zawarciu małżeństwa – gdzie Państwo zamieszkaliście; jak się do siebie odnosiliście; czy darzyliście się miłością i pielęgnowaliście swoją relację;
• Nieporozumienia w małżeństwie – kiedy się pojawiły i czego dotyczyły; czy dochodziło do rozstań;
• Rozpad małżeństwa – kto pierwszy opuścił wspólnotę małżeńską; co było bezpośrednim powodem; czy podejmowaliście Państwo próbę ratowania małżeństwa;
• Opis rozwodu cywilnego – kto złożył pozew o rozwód; czy rozwód został orzeczony z winy jednego z małżonków;
• Opis obecnej sytuacji życiowej – czy macie Państwo nowych partnerów; czy zawarliście Państwo nowy kontrakt cywilny.

Lista świadków

W pozwie o stwierdzenie nieważności małżeństwa winna się również znaleźć lista świadków, którzy potwierdzą wniesiony tytuł prawny. Najlepiej, aby były to osoby, które znają strony, jak i ich historię małżeńską z własnych obserwacji. Mogą to być osoby z rodziny, przyjaciele, znajomi, a nawet sąsiedzi. Mało do materiału dowodowego wniosą natomiast osoby, które znają historię stron jedynie z opowieści. Co do liczby świadków dobrze, aby były to minimum 3 osoby. Im bogatszy materiał dowodowy tym lepiej.

Załączniki

Skarga o stwierdzenie nieważności małżeństwa musi zawierać konkretne załączniki:

• świadectwo ślubu;
• kopię sentencji wyroku rozwodowego.

W zależności od sytuacji cywilnej stron:

• pozew rozwodowy;
• odpowiedź na pozew rozwodowy;
• protokoły z przesłuchań podczas rozprawy rozwodowej;

Oprócz tego można dołączyć:

• dokumentację medyczną;
• zaświadczenia od psychologa/psychiatry;
• prywatne listy, wiadomości e-mail, wiadomości SMS.

Skarga o stwierdzenie nieważności małżeństwa – w zależności od sądu diecezjalnego – powinna zostać sporządzona w minimum dwóch egzemplarzach, niekiedy w trzech. Na końcu musi znaleźć się własnoręczny, czytelny podpis strony powodowej.